Trước đây, khi nói đến xã miền núi Sơn Tân, nhiều người nghĩ ngay về một địa phương có tỷ lệ hộ nghèo thuộc tốp cao nhất huyện Cam Lâm. Thời điểm năm 2015, toàn xã có 258 hộ dân thì 50% là hộ nghèo, tỷ lệ hộ cận nghèo cũng rất cao. Những năm ấy, kinh tế của người dân chủ yếu phụ thuộc vào cây điều, với 60% số hộ dân trong xã trồng điều; số còn lại trồng bắp, mì, chuối…, thu nhập thấp và khá bấp bênh. “Trước đây, người dân trồng điều bấp bênh lắm, có năm thu nhập từ 1ha điều chưa đến 16 triệu đồng; những gia đình trồng bắp, mì cũng chẳng khá hơn nên đời sống của người dân rất khó khăn, phải nhờ sự trợ giúp rất lớn từ tỉnh, huyện thì mới không thiếu đói”, bà Cao Thị Thao (thôn Suối Cốc) nhớ lại.

Những năm gần đây, xã Sơn Tân có sự thay đổi vượt bậc khi điện, đường, trường, trạm được đầu tư đồng bộ, diện mạo xã ngày càng khang trang hơn, địa phương đang nỗ lực để đạt 19/19 tiêu chí nông thôn mới. Bà Thao và rất nhiều hộ dân khác trong thôn, trong xã hết sức vui mừng, nhất là khi tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh nhờ chính chuyền địa phương có định hướng đúng và tích cực vận động người dân trong việc chuyển đổi các diện tích cây trồng kém hiệu quả sang trồng các loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao như: Xoài, sầu riêng…

Sầu riêng tại vườn của gia đình bà Đặng Thị Năm phát triển tốt và đã cho thu hoạch.

Bà Đặng Thị Năm ở thôn Va Ly là hộ dân tiên phong đưa cây sầu riêng về trồng tại xã Sơn Tân. Sau 6 năm trồng thử nghiệm, đến thời điểm này, bà khẳng định điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng tại Sơn Tân phù hợp với cây sầu riêng. Theo lý giải của bà Năm, mặc dù chất đất tại Sơn Tân không tốt bằng tại huyện Khánh Sơn, khí hậu cũng nóng hơn nhưng từ khi thử nghiệm trồng (năm 2018) đến nay, cây sầu riêng phát triển tuy chậm hơn ở Khánh Sơn nhưng cây đã cho quả, chất lượng được thương lái đánh giá không thua sầu riêng Khánh Sơn. Bằng chứng là trong năm đầu tiên cho thu hoạch, gia đình bà Năm đã bán hết sầu riêng Monthong ngang với giá cùng loại, cùng thời điểm bán tại huyện Khánh Sơn. “Năm nay là năm đầu tiên cây sầu riêng có trái nên gia đình tôi quyết định nuôi cây, để trái rất ít nên chỉ mới thu được 22 tấn sầu riêng trong diện tích 7ha. Sang năm khi cây thuần thục, sản lượng sẽ cao hơn nhiều”, bà Năm cho hay.

Tại Sơn Tân còn có 2 hộ nông dân khác trồng sầu riêng và năm nay cũng đã bắt đầu cho thu hoạch, mỗi hộ hơn 2 tấn quả. Thấy sầu riêng bám rễ được trên đất Sơn Tân, gia đình bà Năm đã đầu tư mở rộng diện tích, đến nay đã trồng được tổng cộng hơn 20ha. Điều đáng mừng là có 15 hộ ĐBDTTS tại địa phương khi làm công tại các nhà vườn trồng sầu riêng trên địa bàn cũng đã mạnh dạn đầu tư trồng sầu riêng tại rẫy vườn của gia đình mình, mỗi hộ vài chục cây.

Cùng với sầu riêng, xoài cũng được xếp vào loại cây ăn quả chủ lực của xã Sơn Tân khi địa phương đang có khoảng 50% diện tích đất sản xuất nông nghiệp trồng chủ yếu là xoài tứ quý. Theo tính toán của bà Cao Thị Thao, với 1ha xoài tứ quý, trung bình mỗi vụ xoài người dân thu hoạch được 7 - 8 tấn quả, bán với giá 14.000 đồng/kg, thu được 100 - 110 triệu đồng. Nhờ chi phí đầu tư thấp, chỉ khoảng 15 triệu đồng/ha/năm, hiệu quả cây xoài mang lại cho người dân xã Sơn Tân cũng rất cao.    

Ông Lê Hồ Kiếm - Bí thư Đảng ủy xã Sơn Tân cho biết: Nhờ thực hiện việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nhất là chuyển đổi các diện tích cây nông nghiệp kém hiệu quả sang phát triển các loại cây ăn quả có giá trị cao, đời sống, thu nhập của người dân xã Sơn Tân đã có nhiều khởi sắc và là “chìa khóa” để xóa nghèo cho các hộ dân địa phương. Tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn xã giảm nhanh, đến nay chỉ còn 15 hộ nghèo, 43 hộ cận nghèo trong tổng số 313 hộ dân toàn xã. Địa phương định hướng sẽ tiếp tục chuyển đổi các diện tích cây trồng kém hiệu quả sang phát triển cây ăn quả để giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững. Để phát triển, địa phương đã thành lập 1 hợp tác xã trồng cây xoài - sầu riêng; xây dựng sản phẩm OCOP đối với sản phẩm sầu riêng. Trong thời gian tới, xã sẽ đẩy mạnh việc phối hợp với các cơ quan chuyên môn của huyện; các nhà vườn trên địa bàn để tập huấn, hướng dẫn người dân, nhất là hộ ĐBDTTS về kỹ thuật trồng, chăm sóc xoài, sầu riêng hiệu quả…

Theo thống kê của UBND xã Sơn Tân, đến nay, toàn xã có gần 230ha xoài (chủ yếu là xoài tứ quý), gần 50ha sầu riêng, gần 190ha chuối (gồm gần 80ha chuối chuyên canh và 110ha chuối xen canh), 3,6ha lúa, hơn 180ha điều và một số diện tích khác trồng cây lâm nghiệp, cây ngắn ngày… 7 tháng năm 2024, trên địa bàn có 29 hộ dân chuyển đổi hơn 25,6ha cây trồng kém hiệu quả sang trồng xoài, 5 hộ dân chuyển đổi 3,4ha sang trồng sầu riêng…

Nguồn: Báo Khánh Hòa